Zin in lezen: Werk maken van een betekenisvolle lees- en schrijfomgeving (groep 2-4)
Zin in lezen! Dat zou toch mooi zijn, maar de realiteit is helaas niet altijd zo. We zien dat steeds meer kinderen minder lezen, niet gemotiveerd zijn, maar ook het belang en de urgentie niet meer voelen. Eén op de vijf jongeren dreigt laaggeletterd te worden (PISA, 2024). Door het aanbieden van betekenisvolle lees- en schrijfactiviteiten, aansluitend bij de belevingswereld van het jonge kind, kun je prachtig aansluiten bij hun nieuwsgierigheid. Je speelt in op de exploratiedrang van je leerlingen waardoor hun lees- en schrijfmotivatie wordt verhoogd. Tijdens dit traject leer je onder meer hoe je leerling écht betrokken krijgt bij het lees- en schrijfonderwijs dat onlosmakelijk aan elkaar verbonden is. Je leert welke lees- en schrijfinstructie passend is voor je leerlingen, hoe je een rijke lees- schrijfomgeving inricht én voor degene die het aandurft, ontvang je handvatten om kinderen te leren lezen en schrijven zonder methode!
Bijeenkomst 1: Kennismaken met de ‘zin in lezen’ aanpak
In de eerste bijeenkomst maken we kennis met de betekenisvolle aanpak voor lees- en schrijfonderwijs: “Zin in lezen”. We zoomen in op de 10 bouwstenen van de ZIL-aanpak en bekijken de film “Hebben we samen al gelezen?” (deel 1) die is ontwikkeld door de Activiteit.
De volgende vragen komen aan bod tijdens deze bijeenkomst:
- Wat is het belang van leesmotivatie?
- Hoe krijg je leerlingen écht betrokken tijdens lees- en schrijfactiviteiten?
- Wat zijn betekenisvolle lees- en schrijfactiviteiten?
- Hoe krijg je leerlingen (weer) met plezier aan het lezen?
- Dat doe je voor, tijdens en na de leesactiviteit?
En praktische tips om je lees- en schrijfonderwijs de volgende dag al mee te verrijken.
Bijeenkomst 2: Betekenisvolle lees- en schrijfactiviteiten
Tijdens de tweede bijeenkomst gaan we aan de slag met de rijke leeromgeving en kijken met een kritische blik naar de eigen lees- en schrijfomgeving. We gaan in op het belang van betekenisvol spel in het lees- en schrijfproces. Ook maak je kennis met het vierveldenmodel (MBTW-model).
De volgende vragen komen aan bod tijdens deze bijeenkomst:
- Hoe bereid je de lees- en schrijflessen voor?
- Hoe richt je een rijke lees- en schrijfomgeving in?
- Hoe zorg je dat de vragen en interesses van je leerlingen centraal staan?
- En praktische tips voor het verbinden van lees- en schrijfactiviteiten aan betekenisvol spel.
Bijeenkomst 3: Themaplannen
Een goede voorbereiding is van groot belang in het werken met de aanpak ‘Zin in lezen’. Tijdens deze derde bijeenkomst ga je een eigen thema-aanbod verder uitwerken a.d.h.v. het MBTW-model, met nadruk op betekenisvolle lees- en schrijfactiviteiten. Daarnaast gaan we in op differentiatie in instructie en aanbod.
De volgende onderwerpen komen deze bijeenkomst aan bod:
- Handvatten om doelgericht te werken aan de planning van de komende periode.
- Samen kiezen en plannen van een thema.
- Welke instructie is passend voor al je leerlingen?
- Hoe differentieer je tijdens de lees- en schrijfles vanuit een betekenisvolle lees- en schrijfomgeving?
- Welke rol heeft woordenschat en leesbegrip in je les?
- Volop hele praktische tips en tricks om de volgende dag weer mee aan de slag te gaan.
Bijeenkomst 4: Reeksen maken
In de vierde bijeenkomst steken we onze handen uit de mouwen! Je gaat aan de slag met jouw thema-aanbod en legt daarbij nadruk op het maken van reeksen.
De volgende vragen komen aan bod tijdens deze bijeenkomst:
- Hoe bouw je een lessenreeks op vanuit vragen en interesse van kinderen?
- Hoe maak je gebruik van een onderzoekswand in je klas?
- En we gaan verder met het uitwerken van een planning met behulp van het vierveldenmodel (MBTW-model).
Bijeenkomst 5: De aarzelende lezer
In de vijfde bijeenkomst gaat onze aandacht uit naar de kinderen die moeite hebben met het leren schrijven en lezen. Centraal daarbij staat onze eigen rol als leerkracht, zo maak je kennis met de leerkrachtvaardighedenlijst. We bekijken de film “Hebben we samen al gelezen?” (deel 2) die is ontwikkeld door de Activiteit. En tot slot blikken we terug op de afgelopen periode.
De volgende vragen komen aan bod tijdens deze bijeenkomst:
- Hoe zorg je ervoor dat ook de aarzelende lezers volop aangehaakt blijven, motivatie en zin blijven houden in het lees-schrijfproces?
- Hoe observeer, registreer en toets je de leesontwikkeling van je leerlingen?
- Hoe observeer, reflecteer en registreer je je eigen handelen?
Na het volgen van dit traject:
- Heb je geleerd om betekenisvolle lees- en schrijfactiviteiten te ontwerpen voor kinderen uit de onderbouw
- Kun je een rijke leesomgeving samen met de kinderen inrichten
- Kun je passende instructies verzorgen voor alle kinderen
- Ben je in staat om de leesontwikkeling handelingsgericht te observeren
- Heb je geleerd om jezelf te legitimeren met een gedegen theorie en dit in je eigen praktijk te laten zien
- Kun je je lees- en schrijfonderwijs aan elkaar verbinden
- Kun je lessen ontwerpen, volgen, observeren en begeleiden aan de hand van het vierveldenmodel, waarbij ingezet wordt op motivatie, techniek, begrip en woordenschat
Uitspraken deelnemers
“Zin in lezen is aansluiten bij de belevingswereld en individuele competenties van kinderen en met al je plezier en met al je enthousiasme beginnen met lezen en schrijven. Kinderen ontpoppen zich als ware schrijvers. Ook kinderen die moeite hebben met lezen blijven zo betrokken op hun eigen niveau.”
- Floor en Lotte, BS Uilenspiegel Boekel“Na deze cursus ben ik me bewust van het belang om het lezen en schrijven te verbinden met de werkelijkheid. Op KC de Hoven proberen we de echte wereld na te bootsen door lezen en schrijven te integreren in ons projectonderwijs.”
- Laura van Es, KC de Hoven RosmalenLeerkrachten van groep 2, 3 en 4, IB-ers en OB-coördinatoren.
Hoogeveen: 17-9-2024, 15-10-2024, 10-12-2024, 15-1-2025, nog 1 te plannen in overleg - Wijchen: 17-9-2024, 28-10-2024, 10-12-2024, 15-1-2025, nog 1 te plannen in overleg
14.00 – 17.30 uur
EromesMarko-Vepa in Hoogeveen; Onderwijsinspiratiecentrum De Meshallen in Wijchen
inclusief het boek 'Lezen en schrijven doe je samen' van Bea Pompert en alle materialen